تکنیک هدف گذاری SMART چیست؟

انسان‌ها سه مدل‌اند:

آن‌هایی که هر روز کلی برای خودشان انگیزه گزینش می‌نمایند، البته به آنها نمیرسند
آن‌هایی که به هیچ عنوانً نمی‎توانند انگیزه تعیین نمایند
آن‌هایی که کلاً هدفمند معاش مینمایند
نوشته ی علمی امروز ما خاص دستۀ نخستین و دوم سئو در مشهد میباشد (هرچند خرسند می‌شویم از ارشادوراهنمایی و اندرزهای جور سوم هم به کار گیری کنیم)!

در شرایطی که نمی‌دانید که چطور انگیزه گذاری نمایید یا این که چطور به هدفتان برسید، جای صدق آمده‌اید؛ این نوشته‌ی علمی قرار میباشد به شما یاری دهد تا با یک تکنیک بی آلایش به اسم انگیزه گذاری SMART رویکرد صحیح تعیین انگیزه و وصال به آن را حافظه بگیرید.

در حالتی‌که موافق باشید، با پاسخ دادن به یک سوال مهم کارمان را آغاز کنیم.

چرا به انگیزه هایمان نمی‌رسیم؟
این هدف ها را ملاحظه کنید:

می خواهم هنرپیشه نحس
می خواهم کار خیر پیدا کنم
میخواهم وزنم را معدود کنم
می خواهم فئودال نحس
می خواهم فن نیکی در دانش کده پذیرش نحس
و بخش اعظمی می خواهم‌های دیگر ...
معاش کلیه ما لبریز میباشد از چنین انگیزه‌های ریز و درشتی که خیلی وقت‌ها درتوان یک امید باقی می مانند! تا درحال حاضر با خودتان گفته‌اید که "چرا به انگیزه‌هایم نمیرسم؟" یا این که "چرا سایر می توانند و اینجانب خیر؟!"

این سوالی‌ست که خیلی از ما در معاش از خودمان پرسیده‌ایم؛ فارغ از آنکه بدانیم بعضی وقتها نقص‌ از برنامه‌ریزی و مسیر وصال به انگیزه وجود ندارد. گهگاه ایراد در تعریف و تمجید خویش انگیزه میباشد!

انگیزه چه است؟
تمام محتوای این نوشته‌ی‌علمی، تمجید انگیزه را مشخص و معلوم میکند. ولی چنانچه بخواهیم برای استارت به یک تعریف و تمجید کلی بسنده کنیم، می‌رسیم به‌این تعریف‌و‌تمجید:

«انگیزه در واقع یک امید، منظور یا این که سود دلخواه میباشد که شما در آینده می خواهید به آن برسید و برای تهیه نمودن آن نیاز به برنامه‌ها و اقدامات خاصی دارید».

یک انگیزه ممکن میباشد کلی باشد یا این که جزئی. بلندمدت باشد یا این که کوتاه‌مقطع. به عنوان مثالً انگیزه کلی، دارای شهرت شدن برندمان باشد که برای دو سال آینده رقم خورده و انگیزه جزئی، ارتقا 10 درصدی ترافیک وبسایت که برای 3 ماه آینده مدنظر میباشد.

البته از کجا بفهمیم که کدام انگیزه صحت دارد؟ چرا گهگاه در اولیه شیوه هدفمان برایمان بسیار مهم میباشد و با هدف آغاز میکنیم البته به‌دنبال ناامید می‌شویم؟ به چه شکل انگیزه گذاری کنیم که فیض خیر و خوبی داشته باشد؟

انگیزه گذاری اسمارت قرار میباشد پاسخ این سوال های را بدهد.

انگیزه گذاری SMART چه میباشد و از کجا آمد؟
در آخرها قرن 19، فیلسوف آمریکایی به اسم آلبرت هابارد متوجه شد که اکثری از مردم هر چه چهت نیل به منظور‌هایشان کارایی مینمایند، باخت می خورند. این مورد به خیال این نبود که آنها زرنگ نبودند یا این که تنبلی می‌کردند. هابارت عالم بود که خلل اشخاص عدم تمرکز روی اهدافشان. در واقع، مردم به یک روشی نیاز داشتند که بتوانند مراد‌هایشان را پله پله معلوم نمایند تا انرژیشان را برای چیزهای دور از هم هدر ندهند.

بالاخره در آخرها قرن بیستم، این طرز بوسیله جورج تی زمانه (George T. Doran) معرفی شد.

آقای زمانه مشاور در حوزه رئیس و مدیریت یک کمپانی در واشنگتن بود. وی در نوامبر 1981 نوشته ی علمی‌ای با تیتر «یک رویکرد هوشمند برای تایپ کردن هدف ها مدیریتی موجود است» منتشر کرد. این نوشته‌ی‌علمی به عبارتی انگیزه‌گذاری SMART را که نگاه جدیدی به طرز گزینش هدف ها داشت، معرفی کرد.

نحوه اسمارت (SMART) برخلاف اسمش، یک طرز هوشمند و خیره کننده و غریب وجود ندارد. قرار هم وجود ندارد که یک الگوریتم خفن و پیچیده برای هدف ها شما ارائه دهد که صحیح یا این که اشتباه بودن هدفتان را معین نماید. کلمۀ SMART از حروف اولیه 5 کلمه و واژه گرفته شده‌است که هرمورد به یک خصوصیت اشاره دارا‌هستند. 5 خصوصیت اسمارت عبارتند از:

معین  (Specific)
قابل اندازه‌گیری (Measurable)
در دسترس (Achievable or Attainable)
مطلوب و دارای ارتباط (Relevant)
عصر‌دار (Time-based or time bounded)
آقای زمانه متوجه شد که درصورتی که هدف ها این پنج خصوصیت را داشته باشد، مردم می توانند روی مراد‌هایشان تمرکز نمایند و اقبال موفقیتشان را بالا ببرند.

یک نکتۀ کوچک: خصوصیت‌های یک انگیزه آن‌قدرها هم انعطاف ناپذیر و اثبات نیستند و می بینیم که در زمان عصر خصوصیت‌هایی بدین لیست طولانی تر شده‌است. به عنوان مثالً محاسبه (Evaluated) و بازنگری (Reviewed) دو خصوصیت می‌باشند که بعد ها به انگیزه گذاری SMART بیش تر گردیده‌اند؛ ولی به حیث اینجانب این دو فعالیت خویش به خویش روی هدف ها پیاده می شوند؛ پس بهتر میباشد فعالیت را الکی پیچیده نکنیم و برویم رمز اصل قضیه.

توصیه اینجانب:
توصیه می کنم قبلی از تلاوت ادامۀ نوشته ی علمی، یک ورقه و یک اتوماتیک بردارید و یکی‌از مهمترین انگیزه‌هایتان را یاداشت نمایید. در حین نوشته‌ی علمی بتوانید هدفتان را بازبینی و تصحیح فرمائید و در پایان مشاهده کنید که چقدر عوض شده میباشد.

قطعا بخوانید: آمیخته بازاریابی: نگاهی جامع به تاکتیک یک کسب و عمل
خصوصیت‌های انگیزه SMART را بشناسیم
گفتیم که طبق طریق SMART هدفی مطلوب میباشد که مشخص و معلوم، قابل اندازه‌گیری، قابل دست‌یابی، مطلوب و دوره‌دار باشد. اکنون هر یک را غیروابسته توضیح میدهیم. بخوانید و مشاهده کنید که آیا انگیزه شما هم این خصوصیت را داراست یا این که نه.

معین بودن (Specific)

بدین سه انگیزه دقت نمائید:

میخواهم سایتم را بهتر کنم
می خواهم بازدیدکننده‌های سایتم طولانی تر شود
میخواهم بازدیدکننده‌های سایتم به 10000 نفر رسد
به حیث شما به کدام یک از این انگیزه‌ها شل‌خیس می‌اقتدار دست یافت؟

مطمئنا‍ً انگیزه پایان بدیهی‌خیس مراد ما‌را بیان میکند و دقیقاً مشخص و معلوم مینماید فیض فعالیت چه بایستی باشد. براین اساس ذهن هم شل‌خیس میتواند بر روی آن تمرکز نماید.

پس اولی خصوصیت انگیزه اسمارت به ما میگوید که انگیزه بایستی بدیهی، مشخص و معلوم و ظریف باشد. یعنی شما بایستی دقیقاً بدانید چه ‌چیزی میخواهید؟ به واژه و کلمه «دقیقاً» اعتنا فرمایید زیرا انگیزه شما بایستی ظریف و با جزئیات بیان شود.

برای این فعالیت کافیست یک‌سری سوال معمولی از خودتان بپرسید:

دقیقاً به چه چیزی می خواهم برسم؟
چه‌گونه و با چه روشی این فعالیت انجام میشود؟
آیا در جای خاصی می بایست انجام دهم؟
چه کسی میتواند به اینجانب یاری دهد؟
هنگامی انگیزه این قدر معلوم باشد، ذهنیت شما از هیاهو نجات پیدا می‌نماید و شل‌خیس میتوانید برای هدفتان برنامه‌ریزی فرمایید.

پس در‌حالتی که بخواهیم به عبارتی نمونه اول «ارتقا بازدید وبسایت» را با سوالهای بالا ظریف‌خیس کنیم، به طور پایین بیان می‌گردد:

شما میخواهید با محتوای خوب و تبلیغات، بازدیدکننده‌های سایتتان را به 10000 نفر برسانید. پس احتمالاً شما به یک مشاور در مورد بازاریابی دیجیتال نیاز دارید. و در غایت ممکن میباشد تصمیم بگیرید که مکان خاصی مثل اینستا یا این که گوگل را برای تبلیغات خویش گزینش نمائید.

میبینید! زمانی انگیزه مشخص و معلوم میباشد به راحتی آب میل کردن می‌قدرت برای آن برنامه سرازیرشد!

قابل اندازه‌گیری (Measurable)

هدفتان می بایست به‌سیرتکامل‌ای باشد که بشود آن را اندازه گرفت. با اندازه‌گیری به‌آسانی میتوانید بفهمید که کجای عمل میباشید، یا یک سری درصد از هدفتان عملی شده‌است.

دو انگیزه ذیل را مقایسه فرمائید:

می خواهم سایتم اضافه چشم شود
می خواهم سایتم تا انتها ماه آن‌گاه، 1000 نفر بازدیدکننده داشته باشد
در یک نگاه معلوم میباشد که انگیزه دوم به راحتی اندازه گیری میشود زیرا با Google analytics به‌راحتی میتوانید تعداد بازدید را ارزیابی فرمایید.

به عنوان مثالً در صورتی تا انتها این ماه برنده گردید ترافیک وبسایت را به 600 بازدید برسانید، 60 درصد رویه را رفته‌اید. خویش این که چه قدر از هدفتان صورت گرفته میباشد به شما انرژی میدهد که راهتان را ادامه دهید.

قابل دست یابی (Achievable or Attainable)

آیا انگیزه شما قابل دست‌یابی میباشد؟ فکر‌می‌کنید‌ پول، تخصص یا این که عصر کافی چهت نیل به هدفتان دارید؟

مطلقا بخوانید: پرسونای مشتری چه است؟ مسیری برای شعور عمیق مخاطب
در حالتی که مراد شما قابل دستیابی نباشد، احتمال ناکامی ارتقاء پیدا می­‌نماید.

طاقت فرمائید! این بدین مضمون‌ وجود ندارد که نمی­‌توانید انگیزه­‌های وسیع یا این که چیزهایی که در حیث سایر افراد غیرممکن می­‌آید برای خودتان مشخص و معلوم نمائید! اتفاقاً می­‌توانید بلند پرواز باشید البته در آغاز بایستی به صورت واقع‌گرایانه مشاهده کنید که‌این منظور شما به چه منابعی نیاز دارااست، چه امکاناتی می­‌خواهد و چه توانمندی­‌هایی را می بایست در خودتان ساخت نمائید.

فنون گزینش انگیزه‌های پهناور چه است؟

توجه نمایید که اینجا مراد انگیزه‌های تخیلی و غیر‌ حقیقی و واقعی وجود ندارد. تخیلی‌ها که از به عبارتی در آغاز تکلیفشان مشخص و معلوم میباشد و مردود میباشند. برای مثالً نگویید میخواهم انتها هفته بروم کره ماه!!

در اینجا راجع‌به انگیزه‌هایی کلام می کنیم که خیلی پهناور میباشند البته غیر ممکن نیستند. یعنی شما احتمالاً در حین حالا توان انجام آن را ندارید، البته با این اکانت مشتاقید که در آینده به آن برسید. با این انگیزه‌ها چه میکنید؟

اینگونه انگیزه‌ها را خردشان نمائید به انگیزه‌های کوچک‌خیس؛ زیرا وصال به انگیزه‌های کوچک‌ ریلکس‌خیس میباشد. آن گاه یک کدام از یکی‌از برای انگیزه‌‌های کوچک‌ترتان برنامه‌‌ریزی نمایید و به هر انگیزه که رسیدید برای خودتان جشن و پای کوبی بگیرید یا این که پاداش بدهید.

بالاخره هر روش طولانی­‌ای از گام­‌های کوچک تشکیل می‌­شود! خیر و خوبی این فعالیت این میباشد که زمانی به هر انگیزه کوچک می­‌رسید، پیشرفت خویش را شم میکنید و این شم پیشرفت به بشر هدف می‌­دهد که راهش را ادامه دهد.

خب! برای پر‌نور شدن مقاله، فرض نمائید که انگیزه شما قهرمانی عالم در حرفه تکواندو باشد. خب این انگیزه برای هر که جدید در کلاس تکواندو نام نویسی کرده خیلی وسیع میباشد. ممکن میباشد به‌برهان مسیر طولانی، هدف خویش را از دست بدهید. براین اساس آن را به انگیزه‌های کوچک تبدیل فرمائید:

انگیزه نخستین: تمام کردن کلاس های آموزشی
انگیزه دوم: جایگاه قهرمانی مسابقات استانی
انگیزه سوم: قهرمانی سرزمین
انگیزه چهارم: قهرمانی عالم
همین! می بینید؟ کلیه انگیزه‌های کوچک در مسیر انگیزه وسیع می‌باشند و شما‌را به سود نزدیک می‌نمایند.

خرد کردن انگیزه یاری میکند که ناخودآگاهِ شما بداند همگی چیز تروتمیز میباشد! و نیازی وجود ندارد روزی صد توشه موقعیت شرایط فعلی را با انگیزه پایانی مقایسه نماید و نا آرزو شود، بلکه انگیزه حال حاضر را، صرفا با پلکان بعدی مقایسه میکند!

مطلوب و دارای ربط (Relevant)

هدفی که انتخاب میکنید بایستی با هدف ها دیگرتان هم خوانی داشته باشد. همینطور توجه فرمایید که‌این مراد بایستی مطلوب شخصیت، نیاز و روحیات شما باشد.

برای پر‌نور شدن این زمینه کافی میباشد بدانید چرا بایستی انجامش بدهید؟

از خودتان بپرسید: آیا این انگیزه به عبارتی چیزی میباشد که شما می­‌خواهید یا این که نیاز دارید؟ تصور کنید که به هدفتان رسیده­‌اید، آن­ وقت چه تغییری در وضعیت شما به وجود­ می‌­آید؟ آیا این تغییر‌و تحول خوشحالتان می کند؟ یا این که تنها زیرا سایر از شما منظور‌­اند یا این که به خیال این که سایر افراد هم این عمل را انجام می­‌دهند تصمیم گرفته­‌اید چنین هدفی برای خودتان گزینش نمایید؟

همگی این سوال ها چرایی انگیزه را برای شما مشخص و معلوم می کند. هنگامی جواب این سوال‌ها را بدهید، میفهمید که‌این انگیزه متشخص، روحیات و هدف ها دیگر شما مطابقت داراست یا این که خیر.

برای فرض فرمائید یک دکان اینترنتی انگیزه خویش را ارتقاء بازدید 10 درصدی گزینش نموده است. این فعالیت چه سودی برایش دارااست؟ مردم بیش تر به سایتش راز میزنند و محصولاتش طولانی تر چشم میگردد. چشم شدن اضافه ممکن میباشد سبب ساز ارتقاء فروش محصولاتش شود و تمامی این‌ها بر پیروزی کارش اثرگذار میباشد. پس این انگیزه تماماً با انگیزه اصلی و دیگر هدف ها دکان منطبق داراست.

عصر‌دار (Time-based or Time bounded)

رسمی میباشد که می گوید امور به اندازه وقتی که دارید کش پیدا می‌­نمایند! علاوه بر این در شرایطی که میخواهید مبتلا امروز-فردا کردن نشوید بی تردید برایکارهایتان دِد-لاین یا این که ضرب­الاجل بگذارید.

شاید برایتان سوال پیش بیاید که برای هر فعالیت چقدر دوره بگذارم؟ هنگامی که مشخص و معلوم می­‌نمائید می بایست عصر معقولی باشد. خیر خیلی گشوده برنامه‌ریزی فرمائید که سعی­تان نادر شود (زیرا وقت طلاست!)، خیر خیلی فشرده که در حالتی‌که هر عمل کوچکی درین در بین پیش بیاید بدون چاره گردید کارتان را عقب بیندازید و بدقول گردید.

اینجانب می خواهم سایتم 1000 نفر بازدیدکننده داشته باشد
اینجانب میخواهم سایتم تا انتها این ماه 1000 نفر بازدیدکننده داشته باشد
در شرایط دوم اینجانب یک عصر معلوم دارم؛ پس در حالتی که میخواهم تبلیغات کنم، مقاله خوب بزنم یا این که خدماتم را طولانی تر کنم، بایستی در‌این زمان انجام دهم.

از عوض کردن هدفتان نترسید
و در انتها فراموش نکنید که انگیزه SMART هم مانند هر چیز دیگری در عالم تغییر و تحول مینماید! پس هر تعدادی وقت یکبار هدفتان را باز‌بینی نمائید. هر چه به پیش میروید از تجربه‌های خودتان و از فیدبک بقیه افراد خاطر بگیرید و جاهایی که لازم میباشد هدفتان را تصحیح فرمایید. هم مراد‌های بشر و هم حالت حریم تغییر‌و تحول می‌نماید. ممکن میباشد چیزی که 2 سال پیش هدفتان بوده دیگر به کارتان نیاید. با این فعالیت شما دو فعالیت محاسبه و باز بینی را انجام می‌دهید که به SMART بیشتر گردیده بود.

صد رد صد بخوانید: بازاریابی و فروش با هم تفاوت دارا هستند!
نمونه هایی از انگیزه گذاری SMART بوسیله مدیران کمپانی‌ها
هم اکنون دیگر می دانید که یک انگیزه SMART که بخت برد بیشتری داراست، چه‌گونه گزینش میشود و چه خصوصیت‌هایی دارااست. بد وجود ندارد بدانید که شما فقط نیستید و اشخاص غالب متعددی در عالم می باشند که از همین تکنیک برای هدف ها فردی و بیزینسی خودشان به کارگیری کرده و مینمایند. درین بخش، نمونه‌هایی از انگیزه‌گذاری اسمارت به وسیله مدیران پیروز کسب‌وکارها را میخوانیم.